Terminal Dönem Solunum Uygulamasında Sekresyon Azalması
Yaşamın sonundaki hastalarda, solunum salgılarındaki artış ve tıkırtılar (TSS) (Terminal Solunum Salgıları) aileler, bakım verenler için çok üzücü olabiliyor.
Güncel farmakolojik yaklaşımlar TSS’yi azaltmak için (atropin sülfat, hiyosamin ve skopolamin) verilenler genellikle etkisiz olabilmekte ve beraberinde huzursuzluk, halüsinasyonlar gibi yan etkiler; çarpıntı, kabızlık ve idrar retasyonu (mesane doluluğuna rağmen idrar yapamama) görülebilmektedir (Lokker ve ark., 2014; Shimizu ve ark., 2014).
Zufa otu (Hyssopus officinalis) bitkisel, halk ve geleneksel Çin Tıbbında (TCM) solunum yolu hastalıkları ve öksürükleri için kullanılmıştır (Wang ve Yang, 2010). Uçucu yağı, o zamanlarda kullanılmamıştır. Uçucu yağın kullanımı için çalışmalar yapılmış ve evde bakımda TSS’yi azaltmada (yaşamın sonu pediatrik dahil) başarılı bulunmuştur. Bunun için TSS ve uçucu yağlar hakkında Ovid Medline, PubMed ve Web of Science veritabanları ilgili makaleler için taranarak bu uçucu yağları; monoterpen alkol, ester, keton, monoterpen hidrokarbon içermesi gerektiğini gösteren 245.067 makale sonucu bulunmuştur.
Terminal Dönem Solunum Sekresyonuna (TSS) Olası Aromaterapi ile Yaklaşım
Bakımevinde Zufa otu uçucu yağı kullanılmıştır. TSS’li hastalar için aromaterapistler, seyreltilmemiş 1 damla Zufa uçucu yağını her 4 saatte bir, boyun ve göğüs bölgesine uygulamışlardır. Hastaların hızlı geçiş yaşadığı durumlar dışında, bu şekilde topikal olarak uygulanan Zufa uçucu yağı solunum salgılarını azaltmış, hastalar rahatlamıştır.
Zufa uçucu yağının kimyasal bileşenleri gözden geçirildiğinde dehidratasyon, mukolitik, kas gevşetici ve asetilkolin esteraz inhibe edici antikolinerjik ajanlara benzer özellikler gösteren bileşenler ve etki mekanizmaları bulunmuştur.
Schnaubelt (2011), uçucu yağların topikal uygulama yerinde ve hücre zarının yüksek konsantrasyonlu fosfolipid çift tabakasında nasıl fizyolojik değişiklikler gösterdiğini açıklamıştır. Bu hücresel değişim yolu ile seyreltilmemiş Zufa otu uçucu yağının kullanılması TSS’yi azaltmıştır.
Sonuçlar, topikal kullanılan Hyssopus officinalis uçucu yağının bu şekilde rahatlama etkisi daha fazla araştırmayı garanti eder.
Önerilen Kimyasal Grup Etki Mekanizmaları
• Esterler: Merkezi Sinir Sistemi gevşeticisi, antispazmodik, cilt yatıştırıcı, kas gevşetici
• Ketonlar: Mukolitik (Balgam sökücü), antienflamatuar
• Monoterpen Alkoller: Anksiyolitik, antispazmotik, sedatif, analjezik, antienflamatuar
• Monoterpen Hidrokarbon: Dehidratasyon, transdermal penetrasyon, motor gevşetici, asetilkolin esteraz inhibitörü
• Fenilpropanoidler: Antispazmodik, antienflamatuar, stres modülatörü
Hysopp dışında kullanılacak olan uçucu yağların da bu özelliklere sahip olması gerekmektedir.
Kaynaklar:
• Martine E Lokker , Lia van Zuylen , Carin CD van der Rijt , Agnes van der Heide. Prevalence, impact, and treatment of death rattle: a systematic review. J Pain Symptom Manage (2014) Jan;47(1):105-22
• Ma, X-J., Ma, X., Ma, Z., Wang, J., Sun, Z., Yu, W., Li, F., Ding, J. (2014). The Effects of Uygur Herb Hyssopus officinalis L. on the Process of Airway Remodeling in Asthmatic Mice. Evidence- Based Complementary and Alternative Medicine, 2014, Article ID 710870.
• Wendy Pearson, Armen Charch, Dyanne Brewer, and Andrew F. Clarke. Pilot study investigating the ability of an herbal composite to alleviate clinical signs of respiratory dysfunction in horses with re- current airway obstruction. Can J Vet Res. 2007 Apr; 71(2): 145–151.
• Bridget McCrate Protus , Phyllis A Grauer, Jason M Kimbrel. Evaluation of atropine 1% ophthalmic solu- tion administered sublingually for the management of terminal respiratory secretions. Am J Hosp Palliat Care. 2013 Jun;30(4):388-92.
• Schnaubelt K. (2011). The healing intelligence of essential oils: Rochester: Healing Arts Press. • Yoichi Shimizu , Mitsunori Miyashita , Tatsuya Morita , Kazuki Sato , Satoru Tsuneto , Yasuo Shima. Care strategy for death rattle in terminally ill cancer patients and their family members: recommenda- tions from a cross-sectional nationwide survey of bereaved family members’ perceptions. J Pain Symp- tom Manage 2014 Jul;48(1):2-12.
• Wang N, Yang XW. Two new flavonoid glycosides from the whole herbs of Hyssopus officinalis. J Asian Nat Prod Res. 12 (12): 1044-1050 • Hans Wildiers , Chris Dhaenekint, Peter Demeu- lenaere, Paul M J Clement, Mark Desmet, Rita Van Nuffelen, Jacques Gielen, Erna Van Droogenbroeck, Filip Geurs, Jean-Pierre Lobelle, Johan Menten, Fle- mish Federation of Palliative Care. J Pain Symptom Manage 2009 Jul;38(1):124-33.
Ecz. Serap Özhan