Güncel Farmakoloji Fizyoloji Temelinde Hasta Odaklı Yaklaşım adlı kitaptan, Uzm. Dr. Ömer Demir ve Prof. Dr. Yusuf Cem Kaplan’ın “Bir Bakışta Zehirlenmeler” isimli yazısından alıntıdır.
Ülkemizde çok sayıda zehir danışma merkezi (ZDM) bulunmaktadır. Ancak bunların içinde en aktif ve yoğun hizmet veren merkez, Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü bünyesinde olan Ulusal Zehir Danışma Merkezi (UZEM)’dir.
Bu merkeze 114 telefon numarası (ücretli) vasıtasıyla ulaşmak mümkündür. Zehirlenme durumunda bu merkezleri aramak yasal bir zorunluluk değildir. Ancak çoğu acil servis hekimi zehirlenmeler durumunda bu merkezleri rutin olarak aramaktadır.
Bu ya da benzeri bir merkezden yardım istendiği zaman unutulmaması gereken nokta imkanlar ölçüsünde ne kadar kesin bilgi verilebilirse o kadar kesin bilgi alınabileceğidir. Yani ZDM’den sadece “Bir hastamız var ve zehirlenmiş” cümlesi ile yardım istenirse, merkez bir yardımda bulunamayacaktır.
ZDM arandığı zaman arayan kişiye çoğunlukla şu soruları yöneltir;
✔️ Genel durumu ve yaşamsal fonksiyonları nasıl?
✔️ yaşında, kaç kilo? ✔️ Bilinen bir sağlık problemi var mı? ✔️ Hangi maddeye, hangi yolla maruz kaldı? ✔️ Ne miktarda/ süre/ yoğunlukta maddeden etkilendi? Ambalajda kaç tablet eksik? En kötü olasılıkla ne kadar? ✔️ Ne kadar süre geçti?
✔️ Şu anda durumu nasıl?
✔️ Kustu ise kaç kere?
Bu sorulardaki amaç hastanın risklerini ortaya koymak ve tedavi yollarını belirlemektir. Bu görüşme yapılırken görüşmeyi yapan kişinin yanında not almak için gerekli malzemeleri bulundurması önemlidir.