SAÇ BAKIMINDA AROMATERAPİ

Estetik kaygılar, saç güzelliğinin görünüş üzerindeki önemi ve değeri bilindiği günden beri kısaca tarih boyunca kadınlar ellerinde ne varsa güzellikleri için kullanmışlardır. Sağlıklı, dolgun, parlak saç; dişilik ve güzel görunüm ile özdeşleştiğinden saç bakımı kadın yaşamında her zaman ön planda olmuştur.

Efsanevi Mısır kraliçesi Kleopatra, Ölüdeniz tuzunu banyosundan eksik etmez, her banyoda 1-2 bardak deniz tuzu kullanırmış. Cildindeki ölü derileri temizlemenin yanında saç diplerine de bu tuzla masaj yapan Kleopatra tarih öncesinde saç derisi peelingini keşfetmiş diyebiliriz.

Sıcak ve kurak günlerde Eski Mısır kadınlarının güzellikleri için kullandığı bir diğer doğal yöntem ise süt ve bal ile banyo yapmak, bu ikili karışımı saç ve cilt maskesi olarak kullanmaktı.

Bu yöntem eski Mısır kraliçelerinin en sevdiği rutinler arasında yer almaktaydı. Saçlarının güzel kokmasına da önem veren ve bu nedenle farklı yöntemler deneyen Mısırlı kadınlar için vazgeçilmezlerden biri de aromatik yağlardı. Mür, günlük, biberiye, zeytinyağı ve badem yağları buhur ve parfüm oluşturmada kullanılıyordu. Eski Mısır kadınları oluşturdukları karışımlar ile saçlarına parfüm yapacak kadar saç bakımlarına düşkündüler.

Saçlarını uzatmak ve hacmini artırmak isteyen eski Mısır kadınları; biberiye, hint ve badem yağı karışımlarını saç bakım rutinlerinde kullanırlar, kınayı kakao ve shea yağı ile birleştirerek saçlarını şekillendirirlermiş.

Doğanın gücünü, başta saç bakımları olmak üzere hemen her alanda kullanan Mısırlı kadınlar güzellikleriyle tarihe isimlerini yazdırmayı başarmışlardır. Sadece bakım değil, aynı zamanda güzel bir görünüm için de doğal olan her şeyin gücünden yararlanarak gelecek nesiller için de önemli bakım sırlarını miras bırakmışlardır.

Son yıllarda doğaya dönüş konsepti ve kozmetikler içinde yer alan kimyasalların uzun süreli kullanımlarda neden oldukları yan etkiler doğal ve aromatik ürünlerin cilt bakım ve saç ürünlerinde yüzyıllar son- rasında tekrardan gündeme gelmesini sağladı.

SAÇIN YAPISI: Saç kan damarlarıyla beslenir. Saç telinin deri altında bulunan bölümü canlıdır ve saç kökünde sinir uçları bulunmaktadır. Saçın bileşenleri keratin ve proteindir. Saç her ay 1.25 santim uzar. Bu uzama yaz mevsiminde hızlı, kış mevsiminde yavaştır. Saç, yeni hücrelerin sürekli olarak üretildiği saç dibi papillasındaki kökten uzamaktadır. Ortalama bir saçlı deri üzerinde yaklaşık olarak 100.000 saç teli bulunmaktadır. Günde 50-100 adet saç teli dökülmesi normal kabul edilmektedir.

SAÇ SAĞLIĞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER: Kalıtım saç sağlığını etkileyen en önemli faktördür. Fakat kalıtsal faktörlerin dışında deniz güneş gibi çevresel faktörler, beslenme, geçirilen hastalıklar ve yaş alma saç sağlığını etkiler.

Ağır enfeksiyonlar, tiroid hastalıkları, polikistik over, kanser, kemoterapi, karaciğer yetmezliği, şeker hastalığı, mantar hastalıkları, saç sağlığını olumsuz yönde etkiler ve saç dökülmesine neden olur.

Gebelik, doğum ve doğum sonrası döneminde meydana gelen hormonal dengesizlikler saç sağlığını etkiler.

Kadın ve erkeklerde yaşın ilerlemesiyle birlikte saç yapısında değişiklikler oluşur. 30, 40 ve 50’li yaşlarda kısacası her 10 yılda bir kademe kademe saçlarda dökülme, kalitede bozulma ve matlaşma meydana gelir.

Yoğun diyetler, proteinden yoksun beslenme saç kayıplarına ve kalite değişimine neden olmaktadır.

Demir, A, B, C, D ve E vitaminlerini ve çinko gibi mineralleri yeteri kadar almayanlarda saç dökülmesi, saçlarda matlaşma ve zayıflama/incelme görülür. Aşırı güneş ışınları, denizin tuzlu suyu, havuzlardaki klorlu sular, hava ve çevre kirliliği, saçların kalitesini bozar, matlaştırır, cansız ve donuk olma- sına neden olur. Uçları çatallaşıp kırılır ve dökülür.

Aşırı yorgunluk, uykusuzluk ve stres, insan vücudundaki tüm organları etkilediği gibi saçların parlak ve sağlıklı görünümünü de etkiler.

Kadınların uzun süre saçlarını kapatması, saçların hava almaması saçlarda dolaşım bozukluklarına, saç dökülmesine ve saç hastalıklarına yol açar.

HANGİ SABİT VE UÇUCU YAĞLAR SAÇ BAKIMINDA KULLANILABİLİR?

Argan yağı – Argania Spinosa Saçı nemlendirir, besler ve antioksidan destek sağlayarak dış etkenlere karşı güçlendirir. Yüksek oranda oleik ve linoleik asit içerir, fenoller açısından da zengindir. Sebum düzenleyici etkileri bulunmaktadır. Saçı UV’nin zararlı etkilerinden ve diğer çevresel faktörlere karşı korur.

Avakado yağı- Persea gratissima Monoansatüre yağlar ve E vitamini açısından oldukça zengindir. Avakado yağı, kuru, hasarlı saçları nemlendirerek daha canlı ve parlak görünmesini sağlar. Doğal gü- neş koruyucu SPF 3-4 etki gösterir.

Hindistan cevizi yağı- Cocos nucifera Saçı yumuşatır ve parlaklığını artırır. Hindistan cevizi yağı, zarar görmüş saçların onarımına yardımcı olur. Saç için gerekli olan temel proteinleri sağlar, saçlı deri ve saçları yumuşatır. Mükemmel bir nemlendiricidir.

Hint yağı- Ricinus communis Tarih boyunca kullanılan önemli bir yağdır. Soluk sarı renktedir, yoğun bir yağdır. Risinoleik asitten zengindir ve derinin fungal enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılır. Saçı besler ve saçlı deriyi nemlendirerek kurumasını önler. Saç renginin korunmasını destekler.

Jojoba yağı- Simmondsia chinensis Saçı nemlendirir, destekler ve saç derisini canlandırır. Sebase glandların aktivitesini regule ederek yağlı saçların fazla sebumdan arınmasına, canlı ve sağlıklı görünmesine yardımcı olur.

Aynı zamanda kuru saçlar içinde iyi bir nemlendirici özelliğe sahiptir. Kırılmaya eğilimli, uçları kırık, kuru ve hasarlı saçta sık kullanılır.

Tatlı badem yağı - Prunus Amygdalus Badem yağı saç derisini yatıştırır ve nemlendirir. İçeriğinde bulunan yoğun Omega-9 yağ asidi ve linoleik asit ile saçı besler ve güçlendirir.

Yüzyıllardır halk arasında saç gelişimi için öneri- len badem yağı, saç dökülmesi ve kırılgan saç sorunu yaşayanlar ve kepek sorunu olanlar tarafından sıklıkla kullanılmaktadır.

Adaçayı uçucu yağı- Salvia triloba Saç büyümesini destekler ve saç derisini uyarır. Adaçayı saçları koyulaştırmak ve ton kazandırmak için kullanılabilecek en iyi yöntemlerden biri olarak bilinir. Taze yaprakların infüzyonu topikal olarak kullanılmaktadır.

Adaçayı iyi bir saç toniğidir ve saçlı deriye uygulanması saçlara parlaklık ve canlılık vermektedir.

Biberiye uçucu yağı - Rosmarinus officinalis Saç köklerini uyarır, saç büyümesini hızlandırır ve saç derisindeki dolaşımı artırır. Biberiye ekstresinin topikal uygulanması, testesteronla kıl büyümesi durdurulan kobaylarda kıl gelişimini desteklemektedir. Ayrıca kobayların traş edilen sırt alanlarına da etkisi olduğu saptanmıştır. Hem saç kalınlığı hem de saç büyümesi geliştirilmek isteniyor ise biberiye yağı iyi bir seçimdir.

Itır uçucu yağı – Pelargonium graveolens Saçı güçlendirir ve parlaklık verir. Kepeği ve kaşıntılı saç derisini rahatlatır. Saç büyümesini teşvik eder. Saçları UV ışınlarına karşı koruyucu etkisi vardır.

Lavanta uçucu yağı- Lavandula angus- tifolia Saçın parlak kalmasını sağlar ve kepek kontrolüne yardımcı olur. Lavanta uçucu yağı saç büyümesini hızlandırır. Ayrıca kafa derisi sağlığını iyileştirebilen antimikrobiyal ve antibakteriyel özelliklere de sahiptir.

Nane uçucu yağı - Mentha piperita Nane yağı, sürüldüğü bölgede dolaşımı arttırdığı için soğuk, karıncalanma hissine neden olur. Bu durum saç uzamasını destekler. Yapılan bir çalışmada, nane yağının fareler üzerinde kullanıldığında folikül sayısını, folikül derinliğini ve genel saç büyümesini artırdığı gösterilmiştir. 2-3 damla nane uçucu yağını susam yağı gibi bir taşıyıcı yağ ile karıştırın. Saç derinize masaj yapın ve şampuan ve saç kremi ile iyice yıkamadan önce 5 dakika bekletin.

Papatya uçucu yağı- Chamaemelum nobile Saça parlaklık ve yumuşaklık katar, saç derisini yatıştırır. Hidrosolü veya çiçeklerinin kaynatılarak saçlara uygulanması sarı eğilimli saçların açılmasına yardımcı olur.

Sedir uçucu yağı – Cedrus Atlantica Sedir uçucu yağı, saç derisindeki yağ üreten bezleri dengeleyerek saç büyümesini desteklediği ve saç dökülmesini azalttığı bilinmektedir. Ayrıca kepek veya saç dökülmesine katkıda bulunabilecek farklı durumları tedavi edebilen antifungal ve antibakteriyel özelliklere sahiptir.

SAÇLARIMIZ İÇİN BAZI ÖNERİLER: Kırılgan saçlar: Itır uçucu yağı - Pelargonium graveolens 1.5ml Biberiye uçucu yağı- Rosmarinus officinalis 1.5ml Jojoba yağı- Simmondsia chinensis 30ml Itır ve Biberiye uçucu yağları dolaşımın artırılmasını ve saç foliküllerinin uyarılmasını sağlayacaktır. Jojoba yağı ile de saç ve saç uçlarına nem kazandırılacaktır. Karışımı parmak uçları ile önce kuru saç derisine sonrada tüm saça uygulayın. Saçınızı bir bone veya streç ile çevreleyin. 30-60 dakika sonra önce şampuanı saça sürüp yedirdikten sonra ısla- tarak yıkayın. (Saça yağ uygulama sonrası direkt su kullanılmamalıdır. Direkt su kullanılır ise yağ çözülmediğinden saçın sabit yağdan arındırılması zorlaşır.)

Saç destekleyici yağ karışımı:

Biberiye, Lavanta, Atlas sedir, Adaçayı, Itır ve Patchuli Bu karışımı tatlı badem + jojoba veya susam yağı + hint yağı sabit yağları içine karıştırın. Karışımı saça masaj yaparak bırakın ve 10-15 dakika sonra saçınızı yıkayın. Yukarıdaki uçucu yağ karışımı sabit yağ eklenmeden şampuan veya saç bakım kremi içine eklenerek de kullanılabilir.

Saçları kokulandırma: Ylang ylang uçucu yağı- Cananga odorata 0.5 ml Patchuli uçucu yağı- Pogostemon cablin 3ml Atlas sedir uçucu yağı –Cedrus atlantica 3ml Adaçayı uçucu yağı – Salvia triloba 1ml Lavanta uçucu yağı- Lavandula angustifolia 2ml Yukarıdaki karışımı amber bir şişeye koyalım. Uçucu yağı emebilecek tahta bir tarak üzerine 2-3 damla damlatarak saçları güzelce tarayalım veya 2-3 damla karışımdan alıp saçlara parmak uçları ile yedirelim. Bu karışım hem kendinizi daha hoş ve bakımlı hissettirecek hemde saçlarınızın tüm gün boyunca güzel kokmasını sağlayacaktır.

Eğer tahta tarak ile uygulama yapmak istemiyor- sanız saç derisine masaj şeklinde uygulama yapabilirsiniz.

3-5 damla karışımı parmaklarınızın ucu ile saç derisine masaj yapın. Bu masajı yazın hafif ıslak saça güneş altında saçlarınızı kuruturken, kışın ise saç kurutma makinesi ile uygulayabilirsiniz.

Saç Renginin Doğal Yollarla Açılması: • Papatya Hidrosolü -Chamomilla recutita • Limon Hidrosolü-Citrus limonum 50 ml • Kalendula yağı- Calendula officinalis 5ml • Limon u.y -Citrus limonum 2 ml • Gliserin 2ml 50 ml Bu karışım güneşte saçlara uygulandığında özellikle açık renk saçların açılmasını sağlarken, saçın nemlenmesi ve güçlenmesini de destekler.

Güneş Ve Deniz Sonrası Saç Bakımı: • Susam yağı– Sesamum indicum 5ml • Hint yağı-Ricinus communis 5ml • Defne sabit yağı-Laurus nobilis 5ml • Cadı fındığı hidrosolü Hamamelis virginiana 50ml • Biberiye u.y -Rosmarinus officinalis 1ml • Sedir-Cedrus atlantica u.y 1ml • Ylang ylang u.y –Cananga odorata 1ml • Gliserin 3ml Deniz ve güneş saçların yıpranmasına, kırılmasına ve matlaşmasına neden olacağından cildimizi nasıl UV ışınlarına karşı koruyorsak saçlarımızı da doğal karışımlar ile destekleyebiliriz. Bu karışımı güneşte ve sonrasında da saçlarınıza rahatlıkla uygulayabilirsiniz.

Sağlıklı ve Güzel Saçlarınız Olsun... Kaynaklar: 1. Sinclair RD: Healthy hair: What is it? J Investig Der- matol Symp Proc 2007;12:2-5. 2.Prager N, Bickett K, French N, et al: A randomized, double-blind, placebo- controlled trial to determine the effectiveness of botanically derived inhibitors of 5-alpha-reductase in the treatment of androge- netic alopecia. J

3.Sampath Kumar KP, Bhowmik D, Dutta A, Yadav A Pd, Paswan S, Srivastava

4. Deb L: Recent trends in potential traditional indian herbs emblica of cinalis and its medicinal impor- tance. Journal of Pharmacognosy and Phytoche- mistry 2012;1:24-32. 5. KwonOS,HanJH,YooHG,etal:Humanhairgrowt- henhancementinvitroby green tea epigallocatec- hin-3-gallate (EGCG). Phytomedicine 2007;14:551-5. 11. Hiipakka RA, Zhang H, Dai W, et al: Structure–ac- tivity relationships for inhibition of human 5 alp- ha-reductases by polyphenols. Biochem Pharmacol 2002;63:1165-76. 6. Kumar S, Singh N: IJARPB 2012;1:348-62. 7. Rastegar H, Ahmadi Ashtiani H, Aghaei M, et al: Combination of herbal extracts and platelet-rich plasma induced dermal papilla cell proliferation: involvement of ERK and Akt pathways. J Cosmet Dermatol 2013;12:116-22. 22. Murata K, Noguchi K, Kondo M, et al: Promotion of hair growth by Ros- marinus of cinalis leaf extract. Phytother Res. 2013;27:212-7. 8. Kumar KPS, Bhowmik D, Chiranjib, Biswajit: Aloe vera: A potential herb and its medicinal importan- ce. J Chem Pharm Res, 2010;2:21-9. 9. FeilyA,NamaziMR:Aloevera in dermatology:abrief- review.GItalDermatol Venereol 2009;144:85-91.25. Keenan AC, Antrim RF, Powell T: Characterization of hair styling formulations targeted to speci c mul- ticultural needs. J Cosmet Sci 2011;62:149-60. 10. Rele AS, Mohile RB: Effect of mineral oil, sun ower oil, and coconut oil on prevention of hair damage. J Cosmet Sci 2003;54:175-92. 11. Burnett CL, Bergfeld WF, Belsito DV, et al: Final re- port on the safety assessment of Cocos nucifera (coconut) oil and related ingredients. Int J Toxicol 2011;30(3 Suppl):S-16. 12. Charrouf Z, Guillaume D: Should the amazigh diet (regular and moderate argan-oil consumption) have a bene cial impact on human health? Crit Rev 13. El Abbassi A, Khalid N, Zbakh H, et al: Physicoche- mical characteristics, nutritional properties, and health bene ts of argan oil: a review. Crit Rev 14. Ernst E: Adverse effects of herbal drugs in dermato- logy. Br J Dermatol

SAÇ BAKIMINDA AROMATERAPİ

Etkin Eczacılık

Etkin Sağlık Dergisi

Etkin Sağlıkçıyız