Küresel olarak ve Avrupa ülkelerinde, son on yılda çocuklarda aşırı kilo ve obezite düzeylerinin arttığı görülmüştür.
Dünya Sağlık Örgütü’nün 2010 yılında yayınlamış olduğu bir raporda fiziksel aktivite ile obezite arasında önemli bir bağlantı olduğu belirtilmiştir. Yeterince fiziksel aktivitede bulunmayan bireylerin, fiziksel anlamda aktif olan bireylere oranla obez olduklarına değinmiştir. 5-17 yaş grubu için bazı öneriler şu şekilde sıralanmıştır.
• 5 – 17 yaş arasındaki çocukların günde en az 60 dakika orta – ağır şiddette fiziksel aktivite yapması gereklidir.
• 60 dakika üzerinde yapılan fiziksel aktivitenin sağlığa ek yararlarının bulunduğu belirtilmiştir.
• Günlük yapılan aktivitelerin çoğunlukla aerobik şeklinde, ağır aktivitelerin de eklenmesi gerektiği, kas ve kemikleri güçlendiren hareketlerin haftada en az 3 kez yapılması önerilmiştir.
Hareketsiz davranışlar önemli derecede obeziteye katkı sağlamaktadır. Küresel olarak ve Avrupa ülkelerinde son on yılda gözlemlenen çocuklarda aşırı kilo ve obezite düzeylerinin arttığı görülmüştür. Bunun yanı sıra birçok ülkede, esas olarak işlenmemiş gıdalara dayalı diyetlerden, yüksek diyetlere doğru bir geçiş gözlemlenmiştir. Bununla birlikte, fiziksel aktivite oranlarında azalma ve hareketsiz davranışlarda artış olduğu gözlemlenmiştir. Diyet konusu ve fiziksel aktivite ile ilgili yaşam tarzı davranışı, çocukluktan yetişkinliğe kadar uzanmaktadır. Çocuklukta vücut ağırlığı fazla olan bireylerin, yetişkinlikte aşırı kilolu veya obez kalması olasıdır. Bu nedenle çocukluk çağında, diyet ve fiziksel aktiviteyi geliştirmeyi amaçlayan, obezite önleyici tedbirler alınmalıdır. 2019 yılında Sivas ilinde ilköğretim ve orta öğretimde eğitim gören 7- 14 yaş arası öğrencilerin beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite durumlarının belirlenmesine yönelik bir çalışma yapılmıştır. Beslenme davranış ölçeğine göre öğrencilerin %64,2’sinin sağlıklı besinleri, %35,8’inin sağlıksız besinleri tükettikleri gözlemlenmiştir. Beslenme öz yeterlilik anketine göre öğrencilerin skoru +14’tür. Yani çalışmaya katılan çocuklar beslenme alışkanlıkları ve sağlıklı beslenme ile ilgili yeterli bilgiye sahiptir. Fiziksel aktivite soru formunun uygulandığı öğrencilerin %14.12’sinin inaktif (sedanter), %38,93’ünün düşük düzeyde aktif, %36,26’sının orta düzeyde aktif, %8,4’ünün aktif, %2,39’unun oldukça aktif olarak yaşamlarını sürdürdüklerini tespit etmişlerdir. Bu da demek oluyor ki ne kadar sağlıklı besleniyor olsak da ve beslenme alışkanlıklarımızı iyileştirsek de modern hayatın getirmiş olduğu kentsel yaşam, apartman hayatı, çocukların oyun alanlarının kısıtlı olması bireyleri sedanter (inaktif) yaşam biçimine yöneltmektedir. Beslenme alışkanlıklarını iyileştirdiğimiz gibi hareketli bir yaşam tarzına yönelmek daha sağlıklı bir hayatı beraberinde getirecektir.
KAYNAKLAR:
Koçakoğlu, M. G. (2019). İlköğretim 3. ve 4. Sınıf Öğrencilerinin Anne Baba Tutumunun Obezite ile İlişkisi
Sağlık, T., & Genel, Hı. (2011). Müdürlüğü Türkiye’de Okul Çağı Çocuklarında (6-10 Yaş Grubu) Büyümenin İzlenmesi (TOÇBİ) Projesi.
Wijnhoven, T. M., van Raa- ij, J. M., Yngve, A., Sjöberg, A., Kunešová, M., Duleva, V., Petrauskiene, A., Rito, A. I., & Breda, J. (2015). WHO European Childhood Obesity Surveillance Initiative: Health-Risk Behaviours on Nutrition and Physical Activity in 6– 9-year-old School Children. Public Health Nutrition, 18(17), 3108–3124.
Konca, E. (2019). 7-14 Yaş Öğ- rencileri Fiziksel Aktivite Durumları ve Beslenme Alışkanlıkları. Journal of Turkish Studies, 14(Social Sciences, Vol 14 Issue 1), 105– 117.
Koç, E. T. (2016). Ortaokul Öğ- rencilerinde Obezite Prevelansı ve Obeziteyi Etkileyen Risk Faktörleri (Vol. 6). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
Çocuklukta vücut ağırlığı fazla olan bireylerin, yetişkinlikte aşırı kilolu veya obez kalması olasıdır. Bu nedenle çocukluk çağında, diyet ve fiziksel aktiviteyi geliştirmeyi amaçlayan, obezite önleyici tedbirler alınmalıdır.
BURCU KIRMIZI