Dünya Eczacılar Günü’nün bu yılki teması “Eczane: Sağlığınız için her zaman güvenilir” olarak belirlendi.
“Biz eczacılar sürecin en başından- bir hastalığı etkili bir şekilde tedavi eden ilk molekül tanımlandığından- beri oradayız!”
Dr.Carmen Peña’
2009 yılında İstanbul’da düzenlenen Dünya Eczacılık Kongresi’nde Türk Eczacılar Birliği’nin önerisi ile Uluslararası Eczacılık Federasyonu’nun (FIP) kuruluş tarihi olan 25 Eylül (1912) “Dünya Eczacılar Günü” olarak kabul edildi.
Bu günün nihai amacı eczacının sahip olduğu kapsamlı ilaç uzmanlığını kutlamanın yanı sıra mesleğin dünyanın her köşesinde sağlığın iyileştirilmesindeki rolüne dikkat çekmek ve bilim insanlarının etkili ilaçlar ve aşılar geliştirerek; eğitimcilerin, yetkin ve nitelikli eczacı yetişmesini sağlayarak yaptıkları katkının önemine vurgu yapmaktır. Bu amaç kapsamında, eczacının; ilaçların doğru ve akılcı kullanımı, sağlıklı yaşam tavsiyeleri ve böylece hastalıkların iyi yönetimi dahil olmak üzere, küresel sağlığı dönüştürmedeki rolünü anlatan ulusal kampanyalar her yıl farklı bir tema ile duyuruluyor. Dünya Eczacılar Günü’nün bu yılki teması “Eczane: Sağlığınız için her zaman güvenilir” olarak belirlendi.
Neden bu tema?
Güven, tüm insan ilişkilerinin merkezi bir parçası ve sosyal sermayenin* temel bir unsurudur. Güven sağlık bakımı için de oldukça önemlidir. Sağlık uzmanlarına duyulan güven ile hastaların sağlık sonuçları arasında önemli bir ilişki vardır. Yapılan çalışmalarda hastalar sağlık uzmanlarına güven duyduklarında, tedaviye daha iyi uyum sağladıklarını, daha az semptom sergilediklerini ve yaşam kalitelerinin arttığını bildirmişler.
Güven için üç unsur gereklidir:
Olumlu ilişkiler, yetkinlik/uzmanlık ve tutarlılık.
Olumlu ilişkiler:
Birçok hasta-eczacı ilişkisi, zamanla inşa edilen güvene dayalıdır. Eczacıların hastalara gösterdikleri ilgi ve ihtiyaçlarını dinlemek için harcadıkları zamanın yanı sıra Covid-19 salgını sırasında gösterdikleri ekstra özen ve çaba, bu olumlu ilişkilerin güçlenerek devam etmesini sağladı.
Yetkinlik/ uzmanlık:
Eczacılar, beş yıllık eczacılık lisans derecesi ve ardından bir staj yılı tamamlar, uzmanlaşmak için daha fazla eğitim alır ve yaşam boyu öğrenmeye devam eder.
Tutarlılık:
Dünyanın birçok yerinde en erişilebilir sağlık hizmet sağlayıcısı olarak, pandeminin başlangıcından bu yana toplum eczaneleri yerel halkın desteklenmesinde hayati bir rol oynamıştır. Bu süreçte insanlar için evlerinin yakınındaki eczane ağı, bakım ve tedaviye erişimde önemli sağlık hizmeti noktalarından biri olmuştur. Özellikle kronik hastaların tedavilerinin devamı için ihtiyaç duydukları ilaçlara ulaşımı sağlayarak 1.basamak sağlık hizmetinin sürdürülebilirliğini sağlamışlardır. Karantina dönemlerinde 7/24 açık olan eczaneler, halkın ilk temas noktası olmaya devam etmiştir.
Bu neden şimdi bu kadar önemli?
Uzun yıllar boyunca eczacılar, ulusal anketlerde en güvenilir ilk beş profesyonel arasında gösterildi. Eczacılar Türkiye’de ve İngiltere’de en güvenilir 2. meslek grubu seçildi.
Covid-19 pandemisi ve yarattığı bilgi salgını -infodemi- toplumda genel bir güvensizlik ortamı yarattı. Son dönem araştırmalar, bilgi kaynaklarına duyulan güvensizliğin rekor düzeyde olduğunu gösteriyor. Belirsizliğin arttığı ve aşı tereddüdünün büyük bir engel olmaya devam ettiği bir zamanda, toplumun eczacıya olan güveni her zamankinden daha önemli hale geldi.
Aşılar ve Eczacı
2011 yılında FIP ve WHO (Dünya Sağlık Örgütü) İyi Eczacılık Uygulamaları ortak kılavuzunda aşıların uygulanmasında ve bağışıklama hizmetlerinin
yaygınlaştırılmasında eczacıların kilit rolünü yinelediler.
İçinde bulunduğumuz dönemde, eczacıların sağlık sistemi içerisinde vazgeçilmez konumunun gün geçtikçe artan yeni sorumluluklar ve roller ile daha görünür hale gelmesi, dünyada eczacılığın bağışıklama ve aşılama hizmetlerine erişilebilirliğinin artırılması noktasındaki önemini bir kez daha kanıtladı. Eczacılar aşılama bilincinin oluşmasına, aşıya karşı olan kararsızlıkların giderilmesine, aşılama oranlarının artırılmasına katkı vermeye, mevcut yanlış bilgi salgınında gerçek bilgiye güvenmeyi sağlamaya devam ediyorlar.
Güven, Dayanışma, Farkındalık
Dünya Eczacılar Günü, yalnızca eczacılığın sağlık hizmetlerindeki rolü konusunda farkındalığı artırmakla kalmıyor, aynı zamanda eczacıların ulusal ve yerel düzeylerde artan katılımıyla bu farkındalığın küresel anlamda daha da ilerlemesine yol açıyor. Radyo ve televizyon röportajları, eğitimler ve konferanslar, tansiyon ve diyabet test klinikleri, sağlık bakanlarına sunumlar, ulusal anıtların yeşile boyanması gibi örnekler son on yılda Dünya Eczacılar Günü kapsamında mesleği daha görünür kılmak adına düzenlenen organizasyonlardan
sadece birkaçı.
Uluslararası Eczacılık Federasyonu, dünyanın dört bir yanındaki tüm eczacıları kampanya ve etkinliklere destek vermeye davet ediyor. Mesleğimize duyulan güveni takdir ettiğinizi göstermek ve sağlığın iyileştirilmesindeki hayati rolümüzü dünyanın her köşesinde bilinir kılmak için 25 Eylül’de bu çağrıya katılın!
Kaynaklar:
www. fip.org/world-pharmacists-day
International Pharmaceutical Federation (FIP) FIP vaccination handbook for pharmacists: Procedures, safety aspects, common risk points and frequent
questions. The Hague: International Pharmaceutical Federation; 2021
Global contributions of pharmacists during the COVID-19 pandemic. J Am Coll Clin Pharm. 2020 Oct 2:10.1002/jac5.1329.
* Cohen ve Prusack’a göre sosyal sermaye; insanlar arasındaki aktif ilişkilerle, insan ağlarını ve gruplarını birbirine bağlayan ve işbirliğine ortam hazırlayan güven, karşılıklı anlayış ve ortak değerler ve davranışlardan oluşmaktadır (Cohen ve Prusack, 2001: 20).
Ecz. Burcu Onay
Comments