Diyabet, erken teşhis veya tedavi edilmediğinde ciddi ve yaşamı tehdit eden komplikasyonlara yol açabilir.
Diyabet riskinizi bilmek, hastalığı önleme, erken teşhis ve zamanında tedaviyi desteklemek için önemlidir.
Riskinizi biliyor musunuz?
14 Kasım Dünya Diyabet Günü, Uluslararası Diyabet Federasyonu ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından diyabet farkındalığını artırmak amacıyla ilk kez 1991 yılında kabul edildi.
Uluslararası Diyabet Federasyonu, 2021 yılından başlayarak, diyabet bakımına erişimi artırmak, diyabeti ve komplikasyonlarını önlemeye yönelik daha fazla eyleme duyulan ihtiyacı vurgulamak için ‘Diyabet Bakımına Erişim, Şimdi Değilse Ne Zaman?’ başlığı altında üç yılı kapsayan Dünya Diyabet Günü kampanyasına öncülük ediyor. Kampanyanın 2023’teki son yılının teması ‘Diyabet: Riskini Bil, Önlemini Al’ olarak belirlendi. Bu tema ile, Tip 2 diyabet riskini bilmenin, diyabet ile ilişkili komplikasyonların olumsuz etkilerini azaltmanın ve erken teşhis ve tedavi yönetimi için doğru bilgi ve bakıma erişimin önemi vurgulanıyor.
Uluslararası Diyabet Federasyonu, 2021 yılından başlayarak, diyabet bakımına erişimi artırmak, diyabeti ve komplikasyonlarını önlemeye yönelik daha fazla eyleme duyulan ihtiyacı vurgulamak için ‘Diyabet Bakımına Erişim, Şimdi Değilse Ne Zaman?’ başlığı altında üç yılı kapsayan Dünya Diyabet Günü kampanyasına öncülük ediyor.
Diyabet: Kontrolden Çıkıyor
Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun yayınladığı yeni rakamlar, dünya çapında diyabetli birey sayısının endişe verici büyümesini ortaya koyuyor. Bugün dünya çapında 20-79 yaşları arasında 537 milyon yetişkin diyabetle yaşıyor. Dünyada çoğunluğu 15 yaş altında olan 1,2 milyondan fazla çocuk ve ergen Tip 1 diyabet hastası bulunuyor. Hastalığın küresel etkisini ele almak için önemli bir adım atılmazsa, sayının önümüzdeki 25 yıl içinde 700 milyonun üzerine çıkacağı tahmin ediliyor.
Diyabet teşhis edilmediğinde veya yetersiz tedavi edildiğinde yaşamı tehdit eden komplikas- yonlara yol açabilir.
Tip 2 diyabetli bireyler tedavi edilmediklerinde veya yeterli bakım ve destek alamadıklarında kalp krizi, felç, böbrek yetmezliği, göz hasarı ve alt ekstremite ampütasyonu gibi ciddi ve yaşamı tehdit eden komplikasyonlarla karşı karşıya kalabilirler. Sürekli yüksek kan glikoz seviyeleri ile yaşamak; kalbi ve kan damarlarını, gözleri, böbrekleri, sinirleri ve dişleri etkileyen ciddi hastalıklara yol açabilir.
Dünya genelinde her 10 yetişkinden 1’i diyabet ile yaşıyor. Tip 2 diyabet, diyabetli bireylerin %90’ından fazlasını oluşturuyor. Ancak bu bireylerin yarısına yakını henüz teşhis edilmedi, bir başka deyişle her 2 kişiden 1’i diyabetli olduğunu bilmiyor.
Kan glikoz düzeylerini, kan basıncını ve kolesterolü normal veya normale yakın düzeyde tutmak, diyabet komplikasyonlarını geciktirmeye veya önlemeye yardımcı olur. Bu nedenle diyabetli bireylerin düzenli olarak izlenmesi gerekir.
Küçük Değişiklikler
Büyük Sonuçlara Yol Açar
Tip 2 diyabet ve komplikasyonları sağlıklı alışkanlıkların benimsenmesi ve sürdürülmesi ile geciktirilebilir veya önlenebilir.
Tip 2 diyabet riskinin azaltılması dengeli bir beslenme ve düzenli fiziksel aktiviteyi içerir. Dünyanın farklı bölgelerinde yapılan araştırmalar, fiziksel aktivite ve/veya sağlıklı beslenme ile yaşam tarzı değişikliğinin Tip 2 diyabetin başlamasını geciktirebileceğini veya önleyebileceğini ortaya koymuştur.
Aşırı kilo ve obezite diyabet riskini artırdığından sağlıklı kilonun korunması çok önemlidir. Küçük bir kilo kaybı bile büyük bir fark yaratabilir.
Düzenli egzersiz yapmak normal kan şekeri, kan basıncı ve kolesterol seviyelerini korumaya yardımcı olur. Uluslararası Diyabet Federasyonu, en az 30-45 dakika olmak üzere haftada en az üç ila beş gün arasında fiziksel aktivite önermektedir.
Özellikle bir veya daha fazla risk faktörüne sahip kişiler için düzenli taramalar ve kontroller, erken belirtileri tespit edebilir ve bireylerin Tip 2 diyabetin başlangıcını geciktirmek veya önlemek için gerekli değişiklikleri yapmalarına yardımcı olabilir.
Sağlıklı Bir Diyet İçin Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun Önerileri
Tip 2 diyabet geliştirme riskini artıran en önemli tehdit yüksek şekerli gıdaların, özellikle şekerle tatlandırılmış içeceklerin tüketimidir.
Meyve suyu, soda veya diğer şekerle tatlandırılmış içecekler yerine su, kahve veya çay seçin.
Yeşil yapraklı sebzeler de dahil olmak üzere her gün en az üç porsiyon sebze tüketin.
Her gün üç porsiyona kadar taze meyve tüketin.
Atıştırmalık olarak fındık, bir parça taze meyve veya şekersiz yoğurt seçin.
Alkol alımını günde en fazla iki standart içecekle sınırlayın.
Kırmızı veya işlenmiş et yerine yağsız beyaz et, kümes hayvanları veya deniz ürünleri seçin.
Çikolata veya reçel yerine fıstık ezmesini tercih edin.
Beyaz ekmek, pirinç veya makarna yerine tam tahıllı ekmek, pirinç veya makarnayı seçin.