Adet ağrısının yeri daha sıklıkla belde hissedilir (%79), bir grup da mide ve karın ağrısı şeklinde hisseder. Ağrıya bulantı, kusma veya ishal gibi genel sindirim sistemi düz kas kramp ve kasılmaları da eşlik edebilir. Kadınların her ay oluşan yumurtalarının, overlerden (yumurtalar) batın içine atılıp (ovulasyon), iki gün boyunca döllenmeyi bekledikten sonra döllenmemesi üzerine; olası bebek için hazırlanmış rahim, bol damarlı rahim içi tabakasından vazgeçer. Bu tabakanın damarlarından ayrılarak bebeği bekleyen uterus (rahim) içinden, kramp şeklinde kasılarak vajinaya doğru atılması ile adet kanaması gerçekleşir. Oluşan bu krampların şiddeti de adet ağrısının şiddetini belirler.
Türkiye’de adet ağrısından 100 kadının 85’inin mustarip olduğuna dair yayınlar vardır. Bu yayınlara göre adet ağrısını daha sık çeken grup %60 ergenlerdir. 19-24 yaş arasında yoğun adet ağrılarının yaşandığına dair pek çok üniversite öğrencisi ile yapılmış çalışmalar bulunmaktadır. Erişkin kadınlar arasında adet ağrısı nispeten daha azdır (%45). Adet ağrısını yaşayanların, ağrıyı yaşadıkları zaman da değişkenlik göstermektedir. Adetten 2-3 gün öncesine kadar ağrı olduğundan bahsedenler (%51) ile adet sırasında yoğun ağrıdan bahsedenler vardır (%49).
Adet ağrısının yeri daha sıklıkla belde hissedilir (%79), bir grup da mide ve karın ağrısı şeklinde hisseder. Ağrıya bulantı, kusma veya ishal gibi genel sindirim sistemi düz kas kramp ve kasılmaları da eşlik edebilir.
Sigara ve kahve alışkanlığı yoğun olanlar, kilolu olanlar, şeker metabolizması bozukluğu veya polikistik over sendromu olanlar, yeterince egzersiz veya yürüyüş yapmayarak daha çok masa başı işlerde çalışanlarda adet ağrısı daha fazla yaşanır.
Literatürde adet ağrısının genetik geçişli olmadığı belirtilse dahi Türkiye’de yapılmış çalışmalarda adet ağrısı yaşa- yan kızların anneleri, teyzeleri, hala ve kız kardeşlerinde görülme sıklığı daha yüksektir. Bu durum, Türkiye’de kadınlık algısının çocukluktan itibaren anneden korku ile kopyalanabildiğini, “hastalanmak” olarak isimlendirilen doğal ve normal bir olayın gerçekten hastalık boyutu ile öğrenilmiş bir korkuya dönüşebileceğini bize düşündürür.
Adet ağrısının temelini oluşturan mekanizmanın kramp olması nedeniyle, herhangi bir kas krampına iyi gelecek her şey adet ağrısını azaltabilir. Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, sıcak su torbası, ılık duş, sıcak sarma veya yakılar, magnezyum tabletleri kullanımı iyi gelir.
DR.SEÇİL GÜNAY AVCI